ससा या प्राण्याची महिती

ससा 

       ससे हे लेपोरिडे कुटुंबातील लहान सस्तन प्राणी आहेत आणि ऑर्डर लॅगोमोर्फा. 

 ससा या प्राण्याची शरीररचना :

 1. आकार: सशांचा आकार प्रजातींवर अवलंबून बदलू शकतो, परंतु सरासरी, त्यांची लांबी 8 ते 20 इंच (20 ते 50 सेंटीमीटर) दरम्यान असते. सशाचे वजन सामान्यतः ०.५ ते ४.५ पौंड (०.२ ते २ किलोग्रॅम) पर्यंत असते.

 2. शरीराचा आकार: सशांचे शरीर गोलाकार असते. त्यांचे लांब कान असलेले एक लहान डोके, तुलनेने लहान मान आणि एक मजबूत धड आहे. त्यांचे मागचे पाय त्यांच्या पुढच्या पायांपेक्षा लांब आणि मजबूत असतात, ज्यामुळे त्यांना उडी मारणे आणि चपळाईने उडी मारणे शक्य होते.

 3. फर: बहुतेक सशांमध्ये दाट फर असते जी इन्सुलेशन आणि संरक्षण प्रदान करते. जातीच्या आणि वैयक्तिक आनुवंशिकतेनुसार त्यांच्या फरचा रंग आणि पोत मोठ्या प्रमाणात बदलू शकतो. ससा फर लहान किंवा लांब असू शकतो आणि तो पांढरा, काळा, तपकिरी, राखाडी आणि विविध नमुन्यांसह विविध रंगांमध्ये येतो.

 4. कान: सशांच्या सर्वात विशिष्ट वैशिष्ट्यांपैकी एक म्हणजे त्यांचे लांब कान. हे कान ध्वनी शोधणे, शरीराचे तापमान नियंत्रित करणे आणि इतर सशांशी संवाद साधणे यासह अनेक उद्देश पूर्ण करतात. आवाजाचा स्रोत शोधण्यासाठी ससे त्यांचे कान स्वतंत्रपणे हलवू शकतात.

 5. डोळे: सशांना त्यांच्या डोक्याच्या बाजूला मोठे, गोलाकार डोळे असतात, ज्यामुळे त्यांना विस्तृत दृष्टी मिळते. त्यांच्याकडे उत्कृष्ट परिधीय दृष्टी आहे, ज्यामुळे ते संभाव्य शिकारी शोधू शकतात.

 6. दात: ससे त्यांच्या सतत वाढणाऱ्या दातांसाठी ओळखले जातात. त्यांच्याकडे लांब, तीक्ष्ण कातरांचा संच आहे जो ते वनस्पती कापण्यासाठी आणि चघळण्यासाठी वापरतात. सशांचे दात शाकाहारी आहारासाठी अनुकूल आहेत.

 7. शेपटी: बहुतेक सशांच्या प्रजातींची शेपटी लहान असते. शेपटी सामान्यतः अस्पष्ट असते आणि त्यांच्या शरीराच्या इतर भागांसारखी प्रमुख नसते.

 8. पंजे: सशांना मजबूत पंजे असलेले चार पंजे असतात. त्यांच्या पुढच्या पंजेमध्ये पाच अंक असतात, ज्यामध्ये लहान अकार्यक्षम अंगठ्यासारख्या दवक्लॉचा समावेश असतो, तर मागच्या पंजांमध्ये चार अंक असतात. हे पंजे सशांना बुरूज खणण्यास सक्षम करतात आणि उडी मारण्यासाठी आणि धावण्यासाठी कर्षण प्रदान करतात.

 9. सांगाड्याची रचना: सशांची कंकाल रचना हलकी असते जी त्यांना चपळ आणि वेगवान बनवते. त्यांच्याकडे लांबलचक हातपाय आहेत जे शक्तिशाली उडी मारण्यासाठी आणि जलद हालचालींसाठी डिझाइन केलेले आहेत.

 10. आयुर्मान: प्रजाती, आहार आणि राहणीमान यासारख्या घटकांवर अवलंबून सशांचे आयुष्य बदलते. सरासरी, पाळीव ससे 8 ते 12 वर्षे कुठेही जगू शकतात, परंतु काही योग्य काळजी घेऊन जास्त काळ जगू शकतात.

 हे लक्षात घेणे महत्त्वाचे आहे की वर नमूद केलेली शारीरिक वैशिष्ट्ये वेगवेगळ्या ससाच्या जाती आणि प्रजातींमध्ये थोडीशी बदलू शकतात.

ससा या प्राण्याचा आहार:-

ससे हे शाकाहारी प्राणी आहेत, ज्याचा अर्थ त्यांच्या आहारात प्रामुख्याने वनस्पती-आधारित पदार्थ असतात. सशांच्या खाद्य सवयींबद्दल येथे काही तपशील आहेत:

 1. गवत: उच्च दर्जाचे गवत, जसे की टिमोथी गवत, सशाच्या आहाराचा एक आवश्यक भाग आहे. हे आवश्यक फायबर प्रदान करते, दातांचे चांगले आरोग्य राखण्यास मदत करते आणि पचनास मदत करते. सशांना नेहमी ताज्या गवतापर्यंत अमर्याद प्रवेश असावा.

 2. ताज्या भाज्या: ससे विविध प्रकारच्या ताज्या भाज्यांचे सेवन करू शकतात, ज्याचा पचनक्रिया बिघडण्यापासून रोखण्यासाठी हळूहळू केला पाहिजे. काही सुरक्षित पर्यायांमध्ये पालेभाज्या (जसे की रोमेन लेट्यूस, काळे आणि पालक), ब्रोकोली, भोपळी मिरची, गाजर (संयमात) आणि कोथिंबीर यांचा समावेश होतो. भाज्या चांगल्या प्रकारे धुणे आणि कोणतीही कीटकनाशके किंवा हानिकारक पदार्थ काढून टाकणे महत्वाचे आहे.

 3. पेलेट्स: सशांसाठी खास तयार केलेल्या व्यावसायिक ससाच्या गोळ्या त्यांच्या आहाराचा एक भाग असू शकतात. या गोळ्या आवश्यक पोषक, जीवनसत्त्वे आणि खनिजे प्रदान करण्यासाठी डिझाइन केल्या आहेत. मात्र लठ्ठपणा टाळण्यासाठी गोळ्या माफक प्रमाणात द्याव्यात. गोळ्यांचे प्रमाण सशाचे वय, आकार आणि क्रियाकलाप स्तरावर आधारित असावे, पॅकेजिंगवरील सूचना किंवा पशुवैद्याच्या मार्गदर्शनानुसार.

 4. ताजे पाणी: सशांना नेहमी स्वच्छ, ताजे पाणी उपलब्ध असले पाहिजे. पाणी पुरवण्यासाठी पाण्याची बाटली किंवा जड, स्पिल-प्रूफ वाडगा वापरला जाऊ शकतो.

 5. ट्रीट आणि फळे: ट्रीट कमी प्रमाणात द्यावीत, कारण त्यात साखरेचे प्रमाण जास्त असते आणि त्यामुळे आरोग्याच्या समस्या उद्भवू शकतात. सफरचंद, स्ट्रॉबेरी आणि ब्लूबेरी यांसारखी ससा-सुरक्षित फळे अधूनमधून ट्रीट म्हणून दिली जाऊ शकतात. जास्त साखर सामग्री असलेली फळे देणे टाळा.

 6. हानिकारक अन्न टाळा: सशांना चॉकलेट, कॅफिन, कांदे, लसूण, वायफळ बडबड, एवोकॅडो आणि साखरयुक्त किंवा खारट स्नॅक्स यासह विषारी पदार्थ देऊ नयेत. हे हानिकारक असू शकतात आणि पाचन समस्या किंवा विषारीपणा होऊ शकतात.

 हे लक्षात घेणे महत्वाचे आहे की सशाचा आहार संतुलित असावा, त्यात प्रामुख्याने गवत, ताज्या भाज्या आणि मर्यादित प्रमाणात गोळ्यांचा समावेश असावा. सशाचे वजन आणि एकूण आरोग्याचे निरीक्षण करणे आवश्यक आहे, आणि सशांमध्ये तज्ञ असलेल्या पशुवैद्यकाशी सल्लामसलत केल्याने त्यांच्या विशिष्ट आहाराच्या गरजांबद्दल वैयक्तिक सल्ला आणि मार्गदर्शन मिळू शकते.

ससा बद्दल मनोरंजक तथ्ये:

 1. सामाजिक प्राणी: ससे हे सामाजिक प्राणी आहेत जे सहसा वसाहती नावाच्या गटांमध्ये राहतात. ते एकमेकांना तयार करणे आणि विविध देहबोली संकेतांद्वारे संवाद साधणे यासारख्या वर्तनात गुंतलेले असतात.

 2. कॉप्रोफॅजी: ससे कॉप्रोफॅजी नावाच्या एका अनोख्या वर्तनाचा सराव करतात, ज्यामध्ये त्यांची स्वतःची विष्ठा खाणे समाविष्ट असते. या वर्तनामुळे त्यांना अर्धवट पचलेले अन्न पुन्हा ग्रहण करून त्यातून अधिक पोषक द्रव्ये काढता येतात.

 3. उच्च प्रजनन क्षमता: ससे त्यांच्या जलद प्रजनन दरासाठी ओळखले जातात. मादी ससा, ज्याला डोई म्हणतात, चार ते पाच महिन्यांच्या वयातच प्रजनन सुरू करू शकते आणि एका वर्षात अनेक लिटर बाळांचे उत्पादन करू शकते, ज्याला किट म्हणतात.

 4. प्रादेशिक चिन्हांकन: ससे त्यांच्या हनुवटी ग्रंथींचा वापर करून सुगंध चिन्हे सोडून त्यांचा प्रदेश चिन्हांकित करतात. ते त्यांची हनुवटी वस्तूंवर घासून सुगंध सोडतात, जे त्यांच्या जागेची मालकी दर्शवतात.

 5. अपवादात्मक श्रवण: सशांमध्ये उत्कृष्ट ऐकण्याची क्षमता असते. त्यांचे मोठे कान केवळ मोहक नसून त्यांना संभाव्य धोक्याचे आवाज शोधण्यात मदत करतात, जसे की शिकारी जवळ येणे.

 6. बिंकी: "बिंकी" हा सशांनी दाखवलेल्या आनंदी वर्तनाचे वर्णन करण्यासाठी वापरला जाणारा शब्द आहे. त्यात हवेत झेप घेणे, त्यांचे शरीर वळवणे आणि त्यांचे पाय कडेकडेने मारणे यांचा समावेश होतो. जेव्हा ससे आनंदी आणि उत्साही असतात तेव्हा हे वर्तन अनेकदा दिसून येते.

 7. खोदण्याचे तज्ञ: ससे हे नैसर्गिक खोदणारे असतात आणि त्यांना बुरुज खोदण्यासाठी डिझाइन केलेले मजबूत पुढचे पंजे असतात. ते भक्षकांपासून निवारा म्हणून आणि त्यांच्या शरीराचे तापमान नियंत्रित करण्यासाठी बुरुज वापरतात.

 8. शाकाहारी आहार: आधी सांगितल्याप्रमाणे, ससे कठोर शाकाहारी आहेत. त्यांची पाचक प्रणाली गवत आणि गवतामध्ये आढळणाऱ्या कठीण तंतूंसह वनस्पतींचे साहित्य तोडण्यासाठी विशेष आहे.

 9. रात्रीचे प्राणी: ससे दिवसा सक्रिय असू शकतात, ते क्रेपस्क्युलर प्राणी आहेत, याचा अर्थ ते पहाटे आणि संध्याकाळी सर्वात जास्त सक्रिय असतात. हे वर्तन त्यांना अति तापमान आणि शिकारी टाळण्यास मदत करते.

 10. इकोलॉजिकल इम्पॅक्ट: ससे हे शिकार आणि बियाणे विखुरणारे म्हणून परिसंस्थेत महत्त्वाची भूमिका बजावतात. ते विविध भक्षकांसाठी अन्न स्रोत म्हणून काम करतात आणि बियाणे पसरविण्यास मदत करतात जेव्हा ते फिरतात आणि वनस्पती खातात.

 सशांबद्दलची ही काही आकर्षक तथ्ये आहेत. ते अनोखे वर्तन आणि रुपांतरे असलेले मनोरंजक प्राणी आहेत जे त्यांना जाणून घेण्यास आणि निरीक्षण करण्यास आनंदित करतात.